اعتیاد به موادمخدر یکى از پر آسیبترین مشکلات کشور است معضلی که تهدیدى جدى براى همه افراد جامعه شده است و در این بین آسیب‌های ناشی از این معضل همه اقشار جامعه را درگیر کرده است و خود عامل بسیاری از آسیب‌های اجتماعی همچون فقر، طلاق، خشونت و آزار و اذیت جنسی و دزدی درجامعه شده است.
تخریبی که اعتیاد بر بسیارى از ارزش‌‌ها و هنجارهاى فرهنگى و اخلاقى دارد قابل توصیف نیست و ابتلا به اعتیاد نه تنها یک فرد بلکه افراد جامعه را درگیر ساخته و متاسفانه گسترش دامنه مصرف موادمخدر در جامعه امروزى به حدى است که حتى بسیاری از افراد تحصیل کرده که خود نیز با معضلات آن آشنا هستند گرفتار کرده است.
با توجه به هزینه‌های سرسام آور درمان اعتیاد و نیز پذیرفتن این موضوع که تعداد کمتر از 20 درصد افراد بهبود یافته به زندگی عادی برگشته و دوباره به مصرف مواد مخدر تمایل پیدا نمیکنند سبب می‌شود که توجه و اقدامات برای جلوگیری از ابتلای افراد به این معضل باشد .
در این بین نقش خانوادهها و مراکز آموزشی و سازمانهای متولی در استان بویژه برای آگاهسازی و جلوگیری از ورود جوانان و نوجوانان بسیار حائز اهمیت است چرا که اگر بتوان با انجام اقدامات فرهنگی و آموزشی فردی را با عوارض و معضلات اعتیاد آشنا ساخت میتوان مصونیت فکری و رفتاری در فرد ایجاد کرد که به سمت مصرف مواد مخدر سوق پیدا نکند.
با توجه به تصویب برنامه 5 ساله ششم توسعه در امر مبارزه با مواد مخدر در سطح کشور نیازهای هر استان احصا و برنامهریزیهای لازم برای این موضوع در حال انجام است که به گفته مسئولان استانی تاکید بر برنامه‌های پیشگیری و آموزشی الویت نخست در امر مبارزه با مواد مخدر در نظر گرفته شده است که چگونگی اجرای برنامهها و نقش دستگاههای تاثیرگذاری همچون ورزش و جوانان در این بین حائز اهمیت است.
بنا به گزارش شورای مبارزه با مواد مخدر استان زنجان تعداد معتادان استان بر اساس برآورد انجام شده از میزان شیوع اعتیاد بیش از 10 هزار نفر است که البته باید به این تعداد میزان اعتیاد پنهان را نیز اضافه کرد که در واقع میتوان گفت در مجموع برآورد می شود 20 هزار معتاد در استان وجود داشته باشد.
تقی نصیری نرخ شیوع اعتیاد را یکی از فاکتورهای مهم در استان می‌داند و میگوید: نرخ کمتر از یک درصدی شیوع اعتیاد در استان نوید بخش آگاهی افراد جامعه از معضلات این آسیب اجتماعی است که در این ارتباط باید رویکرد دستگاه ها نیز تلاش در جهت حفظ و کاهش این نرخ و اقدامات پیشگیرانه باشد.
وی اضافه می‌کند: برگزاری دوره‌های آموزشی برای جوانان و نوجوانان اولویت نخست در ارائه آموزش‌های پیشگیری در استان در نظر گرفته شده است که امسال بدنبال آن هستیم تا طرحی به نام صراط را در استان اجرایی کنیم که در قالب این طرح 100 دوره آموزشی برای گروه‌های هدف خاص آموزش داده شود.
*خانوادهها خط مقدم در امر مبارزه با مواد مخدر
نصیری با اشاره به مخاطبان این دوره‌های آموزشی یادآوری می‌کند: هدف از برگزاری این دوره‌ها ارائه آموزش‌های پیشگیری متناسب با مخاطبان برای گروه‌های مختلف بویژه دانش آموزان،دانشجویان، کارکنان ادارات دولتی و ساکنین محلات پر خطر است که در کنار آن در سال گذشته برگزاری کارگاه‌های آموزشی تربیت مربیان نیز در این رابطه انجام شده است.
وی با تاکید بر اینکه آموزشها در ابتدا از خانوادهها شکل میگیرد، میگوید: بخش اعظمی از تاثیر برنامه‌های فرهنگی منوط به تربیت درست و ارائه آموزشها در خانواده ها است زمانی که والدین حتی یک ساعت در روز نیز با فرزندان خود نیستند نمیتوانند انتظار داشته باشند تا فرزندانشان در این گرداب گرفتار نشود .
دبیر شورای مبارزه با مواد مخدر استان زنجان می گوید: تغییر سبک زندگی ما را از توجه به بسیاری از مسائل اساسی بویژه تربیت فرزندان دور ساخته است والدین در این باره باید توجه جدی داشته باشند که گسترش دسترسی فرزندان به فضای مجازی و حضور فرزندان در بسیاری از اجتماعات گروهی باید با مدیریت والدین باشد.
مدیرکل سازمان بهزیستی استان زنجان نیز با بیان به اینکه ۴۳ هزار نفر تحت برنامه‌های پیشگیری از اعتیاد در سال گذشته قرار گرفتند، میگوید: ارائه آموزشها ۳۱ درصد نسبت به سال 93 رشد داشته است و امسال نیز اولویت سازمان بهزیستی به عنوان دبیر کمیته فرهنگی و پیشگیری تاکید بر ارائه آموزش‌های پیشگیری اجتماع محور است که بتوان با استفاده از ظرفیتهای مردمی این آموزشها را گسترش داد.
*رشد 5 درصدی آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد در مدارس زنجان
آموزش داده شده و میتوان در این دوران متناسب با سن کودکان به ارائه آموزشها پرداخت که در سال 94، 5 هزار و 165 دانش‌آموز در مدارس دولتی تحت آموزش‌های مذکور قرار گرفتهاند که این آموزشها نیز در مقایسه با سال 93، 5 درصد رشد داشته است.
مدیرکل سازمان بهزیستی استان زنجان بیان می‌کند: باید برای ارائه آموزشها مربیان نیز تربیت شوند که بهزیستی در این رابطه نیز در سال گذشته یک هزار و 950 نیروی متخصص تحت آموزش قرار گرفتهاند.
ارسلان حسینی مدیر کل ورزش و جوانان استان زنجان با اشاره به ضرورت توجه به برنامه های پیشگیری تاکید می‌کند: به طور یقین اقدامات پیشگیرانه به نفع دستگاهها است و صرف اعتبار در این بخش هزینه نیست و سرمایه‌گذاری برای داشتن جامعه بهتر است.
مدیرکل ورزش و جوانان استان میگوید: امسال در حدود 960 برنامه در حوزه پیشگیری از اعتیاد در نظر گرفته شده است که 300 برنامه از این تعداد جزو وظایف ذاتی اداره کل ورزش و جوانان است که برای اجرای بیش از 600 برنامه پیش‌بینی شده در حوزه پیشگیری از اعتیاد نیازمند همکاری دستگاههای مرتبط هستیم.
وی بیان می‌کند: بالغ بر 7 میلیارد و 500 میلیون ریال اعتبار برای اجرای برنامه‌های در نظر گرفته شده مورد نیاز است و این اداره تامین 60 درصد از اعتبارات پیش‌بینی شده را دارد و برای تامین هزینه‌های باقی مانده نیازمند حمایت ستاد شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر هستیم.
*20 ایستگاه ورزش صبحگاهی در سطح بوستانهای شهر فعال شده است
حسینی با اشاره بر گسترش فضاهای ورزشی تاکید می کند: پر کردن اوقات فراغت از طریق انجام ورزشهای همگانی می تواند در جلوگیری و پیشگیری از اعتیاد بسیار موثر باشد که در این راستا بدنبال گسترش فضاهای ورزشی و دسترسی بیشتر افراد به این فضاها هستیم که هم اکنون 20 ایستگاه ورزش صبحگاهی در سطح بوستانهای شهر فعال شده است.
ولی دویران ساکن یکی از محلات در مناطق محروم شهر زنجان است او که دارای دو فرزند پسر 19 ساله و 22 ساله است می گوید: با خون دل فرزندان خود را بزرگ کرده ام و در این محله تعداد معتادان زیاد است و مواد فروشان هم به راحتی در محل می چرخند اما سالم نگه داشتن فرزندانم تنها با تلاش زیاد من و مادرش و دور کردن آنها از این محیط بوده است
او در پاسخ به اینکه آیا او یا فرزندانش تا به حال تحت آموزش‌های پیشگیری قرار گرفتهاند یا نه میگوید: دیدن وضعیت این معتادان برای ما بزرگترین آموزش بوده است اما آموزش خاصی در محله ما در این رابطه انجام نشده است و فرزندانم هر چه را که میدانند در مدرسه فرا گرفتهاند.
*ارائه آموزشها باید مستمر و به صورت غیر مستقیم باشد
علی شهبازی دیگر شهروند میگوید: ارائه آموزشها باید مستمر و به صورت غیر مستقیم باشد تا جوانان و نوجوانان راغب شوند تا این نصحیتها را بپذیرند نسل امروز کمتر به دنبال شنیدن هستند که باید مسولان از راههای بهتری برای آموزشها استفاده کنند.
وی بیان می‌کند: این آموزشها که به شهروندان داده می‌شود باید تنها بر روی کاغذ نباشد و بتوان مثلا با نصب تبلیغات وسیع در سطح شهر جوانان و شهروندان را آگاه ساخت.
علیرضا اکبری جوان 24 ساله میگوید: به جای آنکه تنها در حرف جوانان را آموزش داد باید امکانات تفریح سالم را هم فراهم کرد جوانی که هیچگونه تفریحی ندارد به جز اینکه با دوستانش قلیان بکشد کم کم به سمت اعتیاد سوق پیدا می‌کند.
رصد دستگاهها نشان از توسعه و گسترش فعالیتها در حوزه پیشگیری دارد و در این بین همه دستگاههای متولی بدنبال آن هستند که خود را جلودار ارائه آموزشها بدانند اما زمانی میتوان گفت که این فعالیتها موثر بوده است که نتایج آن به طور ملموس در جامعه دیده شود.
اعتیاد بعنوان یک آسیب اجتماعی، هیچ گاه بطور کامل ریشه کن نمیشود اما با تدبیر، اندیشه و تلاشى مخلصانه میتوان آن را کنترل کرد و از ابتلای افراد بیشتر به این بلای خانمان سوز جلوگیری کرد که هریک از افراد به نوبه خود میتوانند نقشی ارزنده در این راستا داشته باشند و صیانت افراد از گرفتار شدن در اعتیاد تنها وظیفه یک نهاد و یک دستگاه نبوده و بلکه این وظیفه بر دوش تک تک ما سنگینی می‌کند
در کنار توجه ویژه به حوزه پیشگیری نباید از سایر برنامهها در بخش های درمان غافل بود و توجه به وضعیت درمان معتادان و رفع مشکلات خانوادههای آنان نیز در الویت باشد چرا که خانوادههای این افراد بیشتر از سایرین در معرض خطر بوده و اگر حمایتی از آنها نشود اعتیاد در این خانوادهها همچون میراثی تلخ به نسل بعد منتقل می‌شود.
منبع: موج رسا