عاملان انفجار وابسته به گروه انصارالفرقان از گروههای انشعابی جندالله بودند. اگرچه تعدادی از عاملان این اقدام تروریستی شناسایی و دستگیر شدند، موضوع ترور همچنان نیاز به واکاوی و علتیابی دارد. طی دو سال گذشته از حمله به مجلس شورای اسلامی و مرقد امام(ره) تا حمله تروریستی در اهواز و اقدام چابهار، اقدامات تروریستی دارای مشترکاتی است. یکی کور بودن ترورهاست. این اقدامات تروریستی حتی اگر مکانهایی از قبل تعیین شده را هدف قرار میدهند، هدفهایی کور دارند و در جریان آن بعضا سربازان، مردم عادی، کودکان و... هدف قرار میگیرند. ویژگی دیگر این اقدامات این است که به شدت غیرحرفهای و ناشیانه انجام میشوند. عوامل اجرایی ترور گاه حتی شناختی از صحنه عملیات ندارند و نحوه ورود، انجام عملیات و فرار برای آنها تعریف نشده و به دلیل همین ناشی بودن گاه تلفات تروریستها نیز چشمگیر است. در نمونه اخیر، یعنی چابهار دو شهروند، یکی سرباز سنی مذهب و دیگری شیعه شهید شدند و تروریستها نیز تلفات دادند. این امر توجه ما را به این نکته جلب میکند که آمران اقدام تروریستی یا مروجان ترور، تروریستهای قربانی خود را از میان مردم محلی انتخاب میکنند و با هدف هراسانگیزی آنها را به کام مرگ میفرستند. این نکته در حملههای اخیر تروریستی در مجلس شورای سلامی و حرم امام(ره) برجسته بود. البته در حمله تروریستی مجلس، با توجه به نماد مهم مجلس به لحاظ سیاسی میتوان گفت که در این حمله هدف بیشتر ارعاب نمایندگان مجلس و تهدید آنها بوده است. نکته دیگر ترورها تاثیرپذیری از جریان تکفیری است که نقش دولتهای خارجی را به ویژه در شرایط کنونی برجسته میکند. اگر بخواهیم از خود سیستان و بلوچستان مثال بزنیم، نوع این اقدام همانند اقدام تاسوکی است. در هر دو این اقدامات تروریستی، تلفات اصلی به مردم عادی وارد شد. در ارتباط با این اقدامات تروریستی، توجه به چند نکته حایز اهمیت است. نگارنده این سطور از سالهای قبل در یادداشتها و سخنان بارها به خطر تندروی مذهبی اشاره کرده است. اکنون نیز در این مجال باز سخن خود را تکرار میکنم که باید تدبیری اندیشید که این مقوله منجر به تشدید بیثباتی در نوار مرزی نشود. علاوه بر جلب رضایت جریانهای مذهبی در داخل کشور، موضوع مهم دیگری که در این ارتباط دارای اهمیت است، منبع تغذیهکننده ایدئولوژیک تندروی مذهبی است. شبکههای ماهوارهای که از سوی افراطی ها ادبیات نفرت مذهبی را میپراکنند، روز به روز خطر بیشتری را متوجه امنیت ملی ما میکنند. هدف اصلی این جریانها ترویج بدبینی، خشونت و نفرت است. واکنشهای جدلی و برخورد مشابه در مقابل آنها باعث میشود که آنها به اهداف خود نزدیکتر شوند. تنها یک راهحل وجود دارد و آن هم اینکه از طریق سازمانهای بینالمللی به اتهام ترویج ادبیات نفرت (hate speech) فعالیت آنها متوقف شود. دولتهای خاورمیانه باید توجه داشته باشند، تندروی در این منطقه در قالب تروریسم، تعارضات مذهبی و... در ذات خود اقدام غیردولت (non state) در مقابل دولت است. این امر به ویژه در میان تندروهای مذهبی بارز است. بسیاری از این جریانها از اختلاف میان دولتها استفاده میکنند و در دو سوی مرز نیروهای خود را میآرایند و از پتانسیل هر دو دولت متخاصم به نفع خود استفاده میکنند. بنابراین دولتهای منطقه، با وجود اختلافات جدی میان خود، باید به این موضوع توجه داشته باشند و در جهت رفع آن قدم بردارند. البته این سخنان مانع از آن نمیشود که از نقش احتمالی دولتهای منطقه بخصوص عربستان در حوادثی مانند حوادث چابهار چشمپوشی شود. نکته دیگری که در ارتباط با این موضوع قابل توجه است، ضرورت توجه به این مناطق است. مدتی است از برنامه دولت برای توسعه اقتصادی چابهار سخن به میان میآید. اقداماتی از این دست اهمیت بسیار زیادی دارند و میتوانند با توسعه این مناطق از کشور راه را بر ورود اندیشههای منحط و عقبمانده تکفیری و... ببندند.
منبع:روزنامه اعتماد