به گزارش تابناک قم، قم یکی از کلانشهرهای کشوراست و به دلیل وجود شهرکهای صنعتی شکوهیه و سلفچگان یک شهر صنعتی محسوب می شود از همین رو سهم صنعت استان قم 43.4 درصد از کل اشتغالزایی منطقه است و در بخش خدمات نیز قم جزء بیشترین مشاغل خدماتی کشور با سهم 52.5 درصد است.
صنعتی بودن استان قم در کنار مزایایی اشتغالزایی دارای معایب فراوانی ازجمله آلودگی هوا و زیست محیطی از طریق سرب را دارا می باشد همچنین طبق گفته مسئولین استان قم کارگاهها و صنایعی ازجمله واحدهای سنگبری، ریختهگری، آجرپزی و نیروگاه حرارتی که در اطراف شهر قم فعالیت دارند موجب آلودگی بسیار بالایی در سطح هوای قم میشود.
در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت میزان باطری موردنیاز کشور را ۱۰۰ هزار تن در سال اعلام کرده است که باید نیمی از آن توسط واردات تأمین شود، اما استان قم ظرفیت ۱۷۰ هزار تن یعنی چیزی نزدیک به دو برابر کل میزان موردنیاز کشور را دارا است و تقاضای توسعه این ظرفیت هم روزبهروز افزایش مییابد.
قم بزرگترین واردکننده باطری سربی
بر اساس قانون سازمان محیط زیست مسئول اعلام شرکتهای آلاینده تعیینشده و باید معاونت پایش فراگیر سازمان محیط زیست در هرکدام از استانها با سر زدن به واحدهای صنعتی و سنجش میزان آلایندگی آنها فهرستی از صنایع آلاینده را تهیهکرده و به سازمان امور مالیاتی ارائه دهد تا از این صنایع یک درصد مالیات بیشتر اخذ شود. مالیاتی که طبق قانون درآمد حاصل از آن نیز باید در امور محیط زیست هزینه شود و سازمان محیط زیست نیز ناظر هزینه کرد این درآمد در نظر گرفته شده است.
سالهاست که معضل آلایندههای سربی و هوای آلوده قم یکی از دغدغههای فعالان محیط زیست است دغدغهای که هنوز پاسخ درستی به آن داده نشده است علیرغم وعدههای مختلف مقامات دولتی استان قم برای پیگیری وضعیت آلایندگی صنایع شهرکهای صنعتی استان قم اما همچنان جان هزاران کارگر و نیروی متخصص فعال در این مراکز صنعتی درخطر است.
به گفته پزشکان مسمومیت از طریق سرب بسیار خطرناک است و استنشاق در هوای سربی موجب رسوب در بدن و عامل بیماریهای بسیار جدی و حتی صعبالعلاج میشود، تعداد روزهای ناسالم در فصل پاییز سال 96 بیش از دو برابر سال 95 بوده است و امسال نیز با توجه به خاصیت وارونگی هوا مشخص نیست که وضعیت این آلودگی به چه میزان خواهد بوداز همین رو تورج همتی مدیر کل سابق اداره کل حفاظت محیطزیست استان قم افزود: در سهماهه پاییز سال 96، هیچ روزی شاهد هوای پاک در کلانشهر قم نبودیم.
30 درصد فعالیت کارخانهها تبدیل به پسماند خطرناک میشود
در این زمینه دکتر عباس جعفری، کارشناس محیط زیست استان قم در گفتگو با خبرنگار قم فردا اظهار داشت: فعالیت کارخانهها بازیافت باطریهای سربی و تولید شمش سرب در قم و استانهای اطراف بسیار زیاد است مسئلهای که در حال حاضر اهمیت دارد این است که باید درگذشته در این زمینه و اعطای مجوز فکر میشد بحث پسماند حاصل از فعالیتهای این کارخانهها در بهترین حالت 30 درصد از فرایند بازیافت باطریهای سربی تبدیل به پسماند میشود.
وی گفت: برای دفع این پسماند هیچ راهکار و هیچ مدیریتی برای امحا و یا دفن اصولی این پسماند خطرناک در استان اندیشیده نشده.
پژوهشگر برتر استان قم افزود: فعالین محیط زیست عکس و فیلمهای زیادی از نحوه دفن این پسماند ارسال کردند که بسیار تأسفبار است این پسماند خطرناک در مسیر آبراهههای اصلی قم است که اگر بارندگی شود این آبراههها به قم منتهی میشود و ازآنجا به دست مسیله می شود.
جعفری بیان داشت: دشت مسیله یک منطقه بحرانی است و بیابان در این منطقه در حال پیشروی است در این منطقه مسئله گردوغبار و ریز گردها هم وجود دارد اگر این پسماندها و آلایندهها از طریق روان آب به سمت مسیله و دریاچه نمک برود علاوه بر اینکه ریز گردها بهتنهایی آلاینده هستند اگر محتوی عناصر سنگین و خطرناک مانند سرب باشند مطمئناً خطرها و آسیبهایی که به محیط زیست و سکونتگاههای اطراف میزند بیشتر است.
از بارش باران در قم هم خوشحال میشویم هم نمیشویم
کارشناس محیط زیست استان قم تأکید کرد: اگر باران ببارد خوشحال میشویم از اینکه دشت مسیله که تشنه است احیا می شود از طرفی از بارندگی نگران و ناراحت می شویم از اینکه پسماندها دقیقاً در مسیر رودخانهها دفع میشود، متأسفانه در سایت البرز پسماندها دفع نمیشوند و مسئولان استان قم هم از این مسئله مطلع هستند اما نوز راهکار مناسب برای دفع پسماندهای سربی ارائه نکردند.
وی خاطرنشان کرد: شاهد هستیم که کامیونهای حامل پسماندهای سربی این پسماندها را در مسیر راه تخلیه میکنند از اراک و دیگر استانهای کشور نیز برای تخلیه این پسماندها به اطراف قم میآیند و این پسماند را در قم تخلیه میکنند، در شهرکهای صنعتی یک سری کامیون دار که کارشان این است که پسماندها را از کارخانهها بار میزنند و مشخص کجا این پسماندها را تخلیه میکنند.
جعفری تصریح کرد: این پسماندها فوقالعاده خطرناک هستند این پسماندها سالهای سال در طبیعت باقی میماند و با توجه به اینکه خاصیت پودر شوندگی دارند با یک مسیر روان آب و باد محیط اطراف را کاملاً آلوده میکند.
پژوهشگر برتر استان قم گفت: معضل بزرگی که در استان قم وجود دارد این است که کاملاً مشخص است و دنیا هم میداند باطریهای سربی آلایندگی بسیار زیادی دارند و هزینههای محیط زیستی آن بسیار بیشتر از سود اقتصادی آن است، که به آن هزینههای محیط زیستی میگویند اینکه یک درآمد را کسب میکنیم به چه قیمتی است گاهی عنوان میکنند این صنعت که قرار است در یک منطقه باشد چه سود اقتصادی دارد و چه مقدار به محیط زیست و طبیعت آسیب میرساند.
جعفری اظهار داشت: متأسفانه اتفاقی که رخداده است این است که کارخانههای آلاینده چه کارخانههای بازیافت سرب چه دیگر کارخانهها در استان قم بسیار زیاد شدهاند برخی ها سالهای سال بحث می کنند که باعث اشتغال زایی شده است مسئولینی که توسعه اقتصادی استان را مطرح میکنند روی اشتغالزایی این کارخانهها مانور میدهند ولی به این مسئله دقت نمیکنند این اشتغالزایی که میکنند به چه قیمت است.
سلامت کارگران درخطر است
وی افزود: سلامت همان کارگری که در آن کارخانه کار میکند بهشدت در معرض خطر است با توجه به اینکه مکانیزم کارخانهها منطبق با استانداردهای روز دنیا نیست همیشه در معرض آسیبهای اجتماعی و محیط زیستی است.
کارشناس محیط زیست استان قم تأکید کرد: بزرگترین معضلی که وجود دارد این است که مدیران استان قم مسئلهای که قبولشده است و مانند روز روشن است را نمی پذیرند که این صنایع آلاینده هستند بایدوشاید پایکار نمی آیند همچنین با عناوین مختلف از این کارخانهها آلاینده حمایت هم میکنند.
وی گفت: چندین سال است بحث پسماند خطرناک سربی در قم مطرح است اما مسئولان حداقل یک محل برای دفع آن در نظر نگرفتهاند از کشورهای پیشرفته این باطریها واردشده است در دهه80 این باطریها بهرایگان به ایران داده میشد در حال حاضر هم که با پول وارد میشود به این دلیل است که این کشورها متوجه شدند ایران حاضر است برای این باطری پول پرداخت کنند حتی دولت ارز مرجع برای واردات باطریهای سربی اختصاص داده است.
فعال محیط زیست بیان داشت: واقعاً این مسئله جدی است و باید یک فکر اساسی شود این پسماندها وارد آبراهههای استان میشود و در زمینهایی که حاصلخیز هستند وارد میشود.
جعفری در پایان افزود: فعالان محیط زیست اعتراضهایی زیادی داشتند برخی میگویند محیطزیست باید ورود کند اگر پسماند در محلهایی غیر از محلهای تعیینشده تخلیه شود باید فرمانداری ورود کند که ورود نمیکند البته لازم به ذکر است که در قم محلی برای تخلیه پسماندهای خطرناک وجود ندارد و رانندگان کامیون که از شهرهای دیگر میآیند هرجایی که خلوت باشد فوری بار را خالی میکنند، این مسئله نگرانکننده بسیار نگران کننده است که بارش باران برای استان قم تلخ است.
تصاویر تخلیه غیر اصولی پسمان های خطرناک در اطراف قم
منبع: قم فردا