با پایان یافتن مراحل برگزاری انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری و پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در سراسر کشور و فروکش کردن تب هیجانات انتخاباتی، شهرهای مختلف مازندران همچون دیگر نقاط کشور حضور گسترده مردم و مشارکت بالایی را به ثبت رساندند.
مشارکتی که هرچه میزان آن بالاتر به ثبت میرسد، دغدغه مسئولان برگزاری این جشن بزرگ مردمسالاری دینی در کشور را برای صیانت از آراء مردم بیش از پیش میسازد تا با عدم اجحاف در حق هیچ فردی از خود کاندیداها گرفته تا مردم اجرای تنها حق و عدالت بارزترین ویژگی دست اندرکاران در برگزاری این رویداد به شمار آید.
اما درحالی که صحت انتخابات ریاست جمهوری از سوی شورای نگهبان اعلام شده است، به نظر میرسد اوضاع برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در برخی نقاط همچان با حواشی و مشکلات بعضاً عدیدهای روبروست تا جایی که در برخی از شهرها سخن از ابطال انتخابات نیز به میان آمده است.
آغاز اما و اگرهای نتایج انتخابات شوراها در مازندران
این پیچیدگی نامیمون در بحث برگزاری و اعلام نتایج انتخابات شوراهای اسلامی شهرها و روستاها در مازندران نیز مطرح بوده و حواشی فراوانی را نیز با خود به همراه داشته است، که همین امر نیز سبب میشود تا روند برگزاری این رویداد در این استان نیاز به توجه دوبارهای پیدا کند.
فراتر از اصل انتخابات شوراهای اسلامی شهر و رستا اما جزئیات مختلف اجرایی و محتوایی مربوط به آن از مدتها قبل مورد اعتراض و نقد بسیاری از کارشناسان قرار داشته که یکی از آنها را میتوان حضور گسترده داوطلبان و با بهرهمندی از حداقل معیارهای مطلوب برای شرکت در این رقابت مهم دانست.
دلیل آن هم ضوابط بسیار آسانی است که هم حضور کاندیداها را به صورت فَلّهای افزایش داده و هم تأیید صلاحیتها را با برخورداری از اندک شرایط و سوابق نه چندان بارز به همراه داشته، که همین امر سبب ورود افراد نامطمئن و امتحان نشده به کارزار رقابتها شد.
تجربه دورههای گذشته نیز صحت این ادعا را ثابت میکند که نتیجه آن وجود سوء استفادهها و بهمریختگی فضای رقابت، نادیده گرفتن قوانین منع تخلف و ورود هرگونه بیاخلاقی و قانونگریزی از صحنه رقابت تنها به دلیل کسب آرای بیشتر و نشستن بر مسند شوراها با روشهایی غیرقانونی و غیراخلاقی است.
دستی برای ناپاک شدن رای مردم
در همین راستا فضای باز ایجاد شده در رقابتهای شوراها به خصوص در بسیاری از شهرهای مازندران در انتخابات اخیر تاجایی پیش رفت که در بسیاری از موارد تخلفات آشکار در خرید آرا را از سوی حامیان و حتی در برخی موارد توسط خود کاندیداها به همراه داشته است تا در نهایت نتیجه مطلوب حاصل شود.
یکی از دلایل بروز چنین اتفاقاتی در عرصه انتخابات شوراها را باید سیاسی شدن فضای رقابت برای دستیابی به مسندی غیرسیاسی و نه برای رفع مشکلات مردم دانست که تنگنظریها و منفعتطلبیهای بسیاری از کاندیداها آن را به کارزار و جنگی تمام عیار برای ناپاک ساختن آرای مردم در صندوقها میکند.
عامل دیگر قابل توجه را میتوان بر تمرکز بسیاری از مسئولان و دستاندرکاران بر روند و نتایج انتخابات ریاست جمهوری دانست که به نوعی رقابتهای شوراها را رها کرده و نظر خود را معطوف به رقابت ریاست جمهوری کردند تا همین اندک کاسته شدن تمرکزها بر عرصه شوراها دست برخی افراد سودجو و هنجارشکن را در انجام برنامهها و دستیابی به مقاصد خود بازتر بگذارد.
وقتی داد کاندیدای منتخب هم در آمد
یکی از این موارد مطرح شده را باید در شهرستان فریدونکنار جستوجو کرد جایی که تخلفات گسترده صدای اعضای شورای شهر و منتخب دوره پنجم را نیز در آورد به شکلی که سیدجواد قاسمی از روند تخلفات گسترده در این شهر به شدت انتقاد کرد.
این عضو شورای شهر فریدونکنار تصریح کرد: در این انتخابات بحث دارا و ندار مطرح بود و بسیاری از افراد واقعاَ کار کردند، اما چون ابزار و پول نداشتند به حق خود نرسیدند در حالی که از سوی دیگر نیز از ساعت ۱۱ صبح در خیابانها شاهد خرید و فروش رای بودیم و فیلمهای بسیاری از تخلفات موجود است که شهر کشش آن را ندارد.
وی دلیل این تخلفات را نیز عدم مدیریت انتخاباتی و نظارتی برشمرد و افزود: افرادی از بندر ترکمن و گنبد در پای صندوقهای رای انتخابات شورای شهر فریدونکنار دیده شدند و مشخص نیست کسانی که با این کارها وارد شورا میشوند، چگونه میتوانند به نفع مردم گام بردارند.
صحتهایی که اعلام شد اما ...
همچنین باتوجه به حساسیتهای موجود در سطح استان و گزارشات رسیده در زمینه خرید و فروش رای در نوشهر، علی شادمان فرماندار این شهرستان نیز از بازشماری آرای انتخابات شورای شهر در نوشهر به منظور تعیین صحت رسمی و بدون مشکل انتخابات این شهر خبر داده بود.
وی در جمع خبرنگاران گفت: از صبح روز جمعه 12 خردادماه با حضور نماینده هئیت مرکزی نظارت بر انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای کشور، اعضای هئیت نظارت استان مازندران و شهرستان در ساختمان فرمانداری، کار بازشماری آرا در تعدادی از صندوقهای مورد اعتراض کاندیداهای شوراهای برخی از روستاهای بخش کجور انجام شد.
شادمان افزود: بازشماری آرا در تعدادی از صندوقهای حوزه شهر نوشهر نیز انجام شد که نهایتا صحت انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا در کل شهرستان نوشهر مورد تأیید قرار گرفت.
البته شهرهای دیگری نیز ازجمله تنکابن، بابلسر و نکا نیز پیش از این صحت و سلامت در برگزاری انتخابات را اعلام کردند.
زخمی که در ساری سر باز کرد
اما یکی از موارد گسترده تخلفات صورت گرفته در مازندران را میتوان به افتضاح به بار آمده در مرکز این استان یعنی شهر ساری اختصاص داد، که از همان شامگاه پایان یافتن جمعآوری آرا تنشهای قابل توجهی در این شهر ایجاد شد که هرچه زمان به جلوتر حرکت میکرد بر شدت آن نیز افزوده میشد.
این روند تا جایی پیش رفت که در نهایت انتخابات شورای اسلامی شهر ساری از سوی هیات اجرایی، فرماندار و هیات نظارت این شهرستان به صورت رسمی باطل اعلام شده و درخواست آن نیز رسما به هیأت نظارت استان ارسال شد.
اما امکان جولان دادن شبکههای قدرت فردی و گروهی تا به جایی پیش رفت که حتی پس از این اعلام رسمی نیز تلاشهایی در سطوح مختلف وزارت کشور و مجلس شورای اسلامی به منظور تأیید انتخابات در این شهر صورت گرفته و با سیاسی خواندن این ابطال اعلام شده امید زیادی برای برگزداندن حکم صادر شده دارند.
اتفاق در ابطال
در همین راستا اما رئیس هیأت نظارت بر پنجمین دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا در مرکز مازندران نیز در آخرین روز از مهلت پنج روزه این هیات برای بررسی و اعلام نظر درمورد انتخابات شورای شهر ساری طی بیانیهای با تشریح تخلفات گسترده صورت گرفته تصمیم قاطع بر پیشنهاد ابطال انتخابات شورای اسلامی این شهر را اعلام کرد.
و این در شرایطی است که پیش از این در تاریخ هفتم خرداد هیأت اجرایی انتخابات شورای شهر ساری نیز با اتفاق آرا پیشنهاد ابطال پنجمین دوره انتخابات شورای اسلامی این شهر را طی صورتجلسه رسمی به هیأت نظارت شهرستان ساری اعلام کرده بود.
طبق این بیانیه خرید گسترده رأی در روز رأیگیری و تخلفات در شمارش آرا ازجمله موارد بیان شده است که از سوی هیاتهای اجرایی و نظارتی در انتخابات محرز دانسته شده و در کنار بازداشت بسیاری از افراد مرتبط با این تخلفات، دستاندرکاران برگزاری انتخابات شهر ساری به اتفاق خواستار ابطال آن شدهاند.
هشدارهایی که جدی گرفته نشد
به گزارش بلاغ، روند برگزاری انتخابات پنجمین دوره شوراهای اسلامی شهر و روستا در مازندران به خصوص در شهرها حتی پیش از آغاز ثبتنامها با اما و اگرهایی روبرو شده و پیشبینیهایی از ایجاد مشکلات فراوان و غیرقابل کنترل در روند برگزاری از زمان ثبتنام تا پایان رأیگیری به مسئولان تذکر داده شده بود.
اما به یقین تخلفات صورت گرفته در روز رأیگیری و پس از آن را نباید مختص به همان بازه زمانی دانست بلکه نیاز است تا بیش از این به بررسی دقیقتر نسبت به آنچه پس از ثبتنامها صورت گرفت پرداخته شود.
چراکه اوضاع فعلی در شرایطی رقم خورد که هشدارهایی مبنی بر آغاز تبلیغات انتخاباتی از سوی بسیاری از داوطلبان، حتی در شرایطی که نتیجه تأیید صلاحیتها نیز اعلام نشده بود که همین امر خود خبر از برنامهریزیهای دقیقتر برخی از این افراد برای روزهای آینده میداد، پیش از این داده شده بود.
اقدامات پیشگیرانه فراتر از فرهنگسازی
همین عدم توجهات و یا کوتاهی در پیشبینی بسیاری از راهکارهای اجرایی و نطارتی در برخورد با چنین اقداماتی شرایطی را رقم زد که با وجود تأیید صحت نتایج در بسیاری از شهرها اما در سطح کلان و در ذهن مردم موجی از سردرگمی و بیاعتمادی به بسیاری از برگزیدگان و حتی نتایج را به علت شاهد بودن بسیاری از تخلفات از سوی آنها ایجاد کرده است.
به نطر میرسد روند برگزاری رقابتهای شوراهای اسلامی شهر و روستا با توجه به محدود بودن گستره اما گسترده بوده میزان شناخت افراد، بهرهمندی از اطرافیان و هواداران بیشتر، نگاه قومی و قبیلهای، سیاسی شدن فضا و رقابت نامبارک ایجاد شده همگی نیاز به بازنگری و توجه بیشتری از سوی مسئولان مربوطه از جمله مجلس شورای اسلامی دارد.
البته باید خاطرنشان کرد که شهرهای بهرهمند از سیستم الکترونیکی در رأیگیری باوجود عملکرد بهتر در ثبت آرا و شمارش بعد از آن نیز از شبهات مربوط به خرید و فروش رأی مبرا نبوده و بیشتر باید در کنار فرهنگسازی مناسب به اندیشیدن چارهای پیشگرانه برای مقابله با این آفت به نسبت فراگیر اقدام کرد.
بلاغ