بخش قابل توجهی از اتباع بیگانه مجاز و غیرمجاز در استان یزد را افاغنه تشکیل می‌دهند و البته در کنار آنها حدود ۲ هزار تبعه عراقی و حدود ۲ هزار نفر نیز پاکستانی هستند که اغلب اتباع عراقی و پاکستانی دارای کارت و مجازند بنابراین عمده‌ترین حجم اتباع بیگانه استان یزد را افاغنه تشکیل می‌دهند.
حضور بیش از حد انتظار اتباع بیگانه در یزد این استان را به نحوی در حالت فوق‌العاده قرار داده و مسئولان آن را ناچار به ایجاد سه مهمان‌شهر کرده که البته احداث یک مهمان‌شهر دیگر در مرکز استان نیز در دستور کار قرار گرفته و این در حالی است که در کل کشور در مجموع ۲۰ مهمان‌شهر در ۱۴ استان برای اتباع بیگانه راه‌اندازی شده و با این حساب یزد بیشترین آمار مهمان‌شهرها را به خود اختصاص داده است.
اصلی‌ترین عامل حضور اتباع بیگانه در یزد، کار و اشتغال است که بحث اشتغال و البته نیاز استان یزد به نیروهای کار بیگانه سبب شده تا فرهنگ و در بسیاری موارد امنیت استان قربانی کار شود.
حضور این تعداد مهمان ناخوانده مشکلات اساسی در استان ایجاد کرده که از جمله آنها می‌توان به اشتغال، ازدواج، سکونت در بافت تاریخی، جرائم، بهداشت و درمان و ... اشاره کرد.
نماینده مردم یزد و اشکذر در مجلس شورای اسلامی در این زمینه به خبرنگار مهر گفت: در استان یزد ۳۰ هزار شغل توسط اتباع بیگانه اشغال شده و این در حالی است که اتباع بیگانه فقط در ۵۶ رشته شغلی مجاز به کار و کسب درآمد هستند.
محمدصالح جوکار با بیان اینکه حضور اتباع بیگانه و نحوه اشتغال و به کارگیری آنها توسط کارفرمایان، فرهنگ کار در استان یزد را تغییر داده است، افزود: مردمان یزد که روزگاری به سخت‌کوشی و سعی و تلاش معروف بودند امروز دیگر حاضر به انجام بسیاری از کارها نیستند و اغلب جوانان این استان شغل‌هایی نظیر کارهای ساختمانی، کار در گلخانه و ... را به مهمانان ناخوانده سپرده‌اند و خود بیشتر علاقمند به پشت میزنشینی هستند.
وی با اشاره به دیگر تبعات حضور اتباع بیگانه در یزد عنوان کرد: مردم یزد در شهرستان‌ها و مناطق مختلف تاکنون هزینه‌های بسیاری برای ادامه حضور اتباع بیگانه پرداخت کرده‌اند اما واقعیت این است که حضور آنها بیش از حد نیاز استان است.
جوکار بیان کرد: ساماندهی اتباع بیگانه امروز در مرکز استان و اغلب شهرستان‌ها جزو یکی از اصلی‌ترین خواسته‌های مردم است و به رغم اینکه ساماندهی آنها کار چندان دشواری نیست، متاسفانه همتی در این زمینه وجود ندارد.
رئیس مجمع نمایندگان استان یزد با اشاره به اینکه با وجود خدماتی که در استان یزد به ازای کار اتباع بیگانه در مشاغل سخت به آنها داده شده، متاسفانه در مواردی شاهد ناسپاسی‌هایی از سوی آنها نیز بوده‌ایم، عنوان کرد: در مواردی امنیت مناطق و محله‌های مختلف نیز تحت تاثیر اقدامات اتباع بیگانه به ویژه غیرمجازها قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: در واقع این حضور، هزینه‌های بسیاری برای استان به دنبال داشته است و مسائل به وجود آمده فرهنگی و اجتماعی، حضور اتباع بیگانه را تنش‌زا کرده و علاوه بر تبعات فرهنگی، مسائل بهداشتی و امنیتی را به دنبال داشته است.
جوکار خاطرنشان کرد: حدود ۱۰ درصد از جمعیت استان یزد را اتباع بیگانه تشکیل می‌دهند اما به منظور ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، اعتباری از سوی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به آنها تخصیص نیافته است.
سکونت در بافت تاریخی به عنوان ارزشمندترین بافت شهری یزد نیز موضوعی است که در کنار موارد مطرح شده، مردم و رسانه‌ها را بیش از مسئولان نگران کرده و رسانه‌های بسیاری از جمله خبرگزاری مهر بسیار به این موضوع پرداخته‌اند اما به نظر می‌رسد در استان عزمی برای خروج اتباع بیگانه از بافت تاریخی وجود ندارد و این حضور پویایی را از بافت تاریخی یزد گرفته است.
به نظر می‌رسد به رغم همه دغدغه‌هایی که برای بهبود وضعیت بافت تاریخی یزد وجود دارد، این بافت به سکونتگاه اصلی اتباع بیگانه تبدیل شده که البته علاوه بر بافت قدیمی و تاریخی، مناطق حاشیه‌ای یزد نظیر بلوار استقلال و روستاهای واقع در حریم شهر نظیر اکرم آباد و اکرمیه نیز به اصلی‌ترین محل زندگی و عبور و مرور اتباع بیگانه تبدیل شده‌اند و به دلیل حضور پرشمار افاغنه در این مناطق، مردم یزد از این مناطق به عنوان «کابل» یاد می‌کنند.
صرف‌نظر از زندگی پرتلاش و شرافتمندانه برخی از اتباع بیگانه، جرائم برخی دیگر نیز قابل توجه است به نحوی که حضور آنها در مناطقی از استان ناامنی ایجاد کرده و حتی ورودی آنها به زندان‌های یزد را افزایش داده است.
افزایش آمار ورودی‌های اتباع بیگانه به زندان‌های یزد
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری یزد در این زمینه اظهار داشت: جرائم عمده اتباع خارجی مربوط به جرائم موادمخدر است و فقر فرهنگی و اقتصادی سبب شده، قاچاق موادمخدر هر روز در میان این مهمانان افزایش یابد.
علی‌اصغر رفاهی عنوان کرد: در سال ۹۱ حدود ۹ درصد آمار زندانیان استان یزد را اتباع بیگانه تشکیل می‌دادند که این آمار در سال جاری به بیش از۱۰ درصد رسیده است.
وی، کانون‌های ارتکاب جرم اتباع بیگانه در استان یزد را کارگاه‌های تولیدی، گلخانه‌ها، فخاری‌ها، دامداری‌ها، حناسابی‌ها، کوره‌های آجرپزی، کارگاه‌های ساختمانی و ... برشمرد.
آنچه مسلم است بیشترین آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی و اقتصادی توسط اتباع غیرمجاز به استان وارد می‌شود اما به نظر می‌رسد عده‌ای از حضور اتباع غیرمجاز نفع بیشتری می‌برند زیرا بر اساس آمارهای موجود، عواید بهره‌گیری افراد از اتباع بیگانه در استان یزد روزانه یک میلیارد و ۵۴۰ میلیون ریال است و عواید بهره‌گیری افراد از اتباع غیرمجاز علاوه بر خسارت‌های مادی و معنوی روزانه ۶ میلیارد و ۳۰۰ میلیون ریال است.
همه این مسائل و مشکلات بارها و بارها از سوی رسانه‌ها مورد بررسی قرار گرفته اما آنچه مشخص است تا زمانی که عزم جدی برای ساماندهی اتباع بیگانه توسط مسئولان البته با همکاری مردم وجود نداشته باشد، مشکلات برطرف نخواهد شد.
تا زمانی که مردم برای اجاره دادن خانه‌های خود به اتباع بیگانه با قیمتی بیشتر، اشتیاق نشان می‌دهند، تا زمانی که کارفرمایان رغبت بیشتری برای به کارگیری اتباع بیگانه مجاز و غیرمجاز در کارگاه‌های خود دارد و تا زمانی که مسئولان، برنامه مدون و منطقی برای ساماندهی اتباع بیگانه نداشته باشند، استان یزد و سایر استان‌ها از رنج حضور مهمانان ناخوانده رها نخواهند شد.مهر