یادداشت;
یکی از مخاطبین تابناک زنجان در یادداشتی اختصاصی به بررسی وضعیت اسکان غیر رسمی در ایران وزنجان پرداخت و نوشت: پس از اصلاحات ارضی و سالهای 40 شهر زنجان به عنوان مقصد مهاجرتی، مهاجران روستایی قرار گیرد.
سکونتگاه هایی در مناطق شهری است که افراد ساکن در آن ازلحاظ برخورداری از امکانات اجتماعی،اقتصادی، سیاسی، حقوقی و... با سایر سکونتگاه های شهری تفاوت بسیار دارند. این نوع از مساکن با فقر فرهنگی، برخورداری بسیار کم از امکانات و خدمات شهری، فزونی جمعیت و نیز با تجمع اقشار کم درامد با مشاغل غیر رسمی و مساکن نا مقاوم روبه رو هستند.
اسکان غیر رسمی در جهان و ایران:
اسکان غیر رسمی در جهان فراگیر بوده و فقط خاص کشورهای مشخص نیست نه تنها در کشورهای توسعه نیافته و درحال توسعه بلکه در کشورهای توسعه یافته هم می توان نمونه های متعدد اما متفاوت از هم پیدا کرد طبق آمار موجود در کشورهای درحال توسعه حدود 50 درصد جمعیت شهری در آلونک ها و مناطق حاشیه نشین زندگی می کنند.
اسکان غیر رسمی در ایران از دهه ی 40 شروع و تا اواخر سال 50 رشد نسبتا زیادی داشته است حدود6الی 5/6 میلیون نفر در مناطق سکونتگاه های غیر رسمی زندگی می کنند و از کل مساحت شهرهای ایران 52000 هکتار مربوط به نواحی اسکان غیر رسمی است که در مجموع 700 سکونتگاه غیر رسمی در 77 شهر ایران قرار دارد. در ایران هم مانند اکثر کشورهای در حال توسعه سرعت توسعه ی شهری بر ظرفیت و توانایی دولت و شهرداری ها در ارائه و گسترش زیر ساخت ها وخدمات و ایجاد اشتغال پیشی گرفته و نتیجه آن که اسکان غیر رسمی بی قاعده گسترش پیدا نموده است.
در سال 1350 بنابر درخواست سازمان برنامه و بودجه، طرح وسیعی برای مطالعه و بررسی وضعیت اسکان غیر رسمی در کشور، توسط مؤسسه مطالعات و تحقیقات اجتماعی دانشگاه تهران آغاز گردید.
اسکان غیر رسمی در شهر زنجان:
با توجه به سرشماری سال 90 شهر زنجان 386851 نفر جمعیت دارد و از شهرهای میانه اندام محسوب می شود بالغ بر81000 نفر در مساحتی حدود 200هکتار در مناطق اسکان غیر رسمی شهر زنجان سکونت دارند که مطالعات مربوط به این مناطق در شهر زنجان سال 63 توسط سازمان برنامه و بودجه ی استان انجام گرفت.
مهمترین و عمده ترین علل پیدایش و گسترش اسکان غیر رسمی در زنجان:
از جمله عوامل به وجود آورنده و تسریع کننده ی اسکان غیر رسمی تحولات ناشی از شکل گیری تقسیم کار بین المللی، گرانی مسکن و کمبود عرضه ی آن، نبود برنامه ریزی فیزیکی، اجتماعی و... اصلاحات ارضی و دگرگونی ساختار اقتصادی استان به ویژه در مناطق روستایی بعد از سالهای 40 است که سبب شد تا شهر زنجان به عنوان مقصد مهاجرتی، مهاجران روستایی قرار گیرد. و همچنین ضعف ساختاری شهرنشینی در مواجهه با نظام برونزا و مدرنیزاسیون و در نتیجه بروز عدم تعادل در نظام شهری و روستایی در سیر تکوینی شهرنشینی، عدم پیش بینی فضای مسکونی کافی و مناسب اقشار کم درآمد در طرحهای کالبدی شهری و اعمال استانداردهای خارج از استطاعت ایشان، دسترسی ناچیز به وام مسکن برای کم دآمدها؛ به ویژه شاغلین در بخش غیر رسمی، فقدان نهادسازی برای تجهیز و تجمیع منابع اقشار کم درآمد را می توان نام برد.
آثار و تبعاتی که اسکان غیر رسمی در شهر زنجان دارد:
باعث نابودی و بلعیده شدن اراضی کشاورزی اطراف شهر، مشکلات حمل و نقل،افزایش جرم وجنایت و آسیبهای اجتماعی، نزول سطح آموزش و سواد، هنگامی که کاربری این محدوده‌ها به صورت خودرو و بدون برنامه مکان‌یابی و نوسازی ساختمان‌ها بدون در نظر گرفتن ضوابط و آئین نامه‌های مربوطه شکل می‌گیرد،
به طورطبیعی از تاسیسات و زیر ساخت مناسبی هم برخوردار نمی شوند، رشد و توسعه ی افقی و غیر اصولی محدوده شهر، این سکونتگاه‌ها باعث ایجاد سیما و بافتی کاملا نامناسب و نامنظم ومتفاوت از شهر می‌شوند.
ایجاد این سکونتگاه ها ناشی از مهاجرت روستاییان و تهی دستان شهری به این مناطق است که بیشتر مساکن آن فاقد سند رسمی است و به صورت دستی ردوبدل می شوند.
مهمترين راه کارهای توانمند سازي و پيشگيري از ايجاد و شكل گيري سكونتگاههاي غير رسمي در زنجان:
بازنگري طرح هاي جامع و تفصيلي، تدوين برنامه ها و سياست هاي جامع نگر در نظام برنامه ريزي شهري، فراهم آوردن تاسيسات و تجهيزات و خدمات مناسب شهري، ايجاد تعادل كالبدي، اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي و نهايتا ارتقاي محيط زندگي، ساماندهي اقتصاد محدوده به ويژه در چارچوب فعاليت هاي تجاري، جلوگيري از مهاجرت بي رويه از طريق عمران و آباداني روستاها، آموزش و ارتقاء سطح آگاهي ساكنين در زمينه هاي مختلف، ارتقاء حقوق شهروندي در اين محدوده ها، شناسايي مناطقي كه داراي پتانسيل تبديل به سكونتگاههاي غير رسمي مي باشند و انجام برنامه ريزي مناسب براي ارتقاء سطح آن ها.
بادداشتی از : فاطمه شامی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری
- با تابناک زنجان همراه باشید
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۱
بسیار عالی وپویا بود